Lichen Sclerosus 

Lichen sclerosus is een chronische, met ontstekingen gepaard gaande, niet-infectieuze ziekte van de huid, die overal op de huid kan voorkomen, met als voorkeur de geslachtsdelen en het gebied rond de anus.

De oorzaak van lichen sclerosus is onbekend, er wordt nu vanuit gegaan dat het een auto-immuunziekte is. Lichen sclerosus komt 10 keer vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Op een vulvapoli heeft ongeveer een derde van de patiënten, lichen sclerosus.

De belangrijkste klacht bij de meeste patiënten is jeuk aan de geslachtsdelen, hierdoor worden vrouwen vaak ten onrechte behandeld voor een candida-infectie. Vaak zijn er ook seksuele klachten, zoals (Dyspareunie) pijn kort voor, tijdens en-of kort na de geslachtsgemeenschap of zelfs onmogelijkheid tot penetratie, komt regelmatig voor.

Bij onderzoek wordt lichen sclerosus gekenmerkt door een witte huid en bij vrouwen, met verlies van de vulvaire architectuur. De clitoris wordt vaak onder het voorhuidje  ‘begraven’ . De binnenste schaamlippen verdwijnen vaak, verstrijken, of verkleven.

De schaamlippen kunnen aan de voorzijde ook samensmelten waardoor de ingang van de vagina nauwer wordt en de klachten van dyspareunie ontstaan, soms met inscheuren bij een poging tot penetratie. De huid kan dun maar soms ook verdikt zijn. Verder worden krabeffecten, onderhuidse bloedingen gezien. Vaak is het gebied rondom de anus ook aangedaan en ontstaat er een zogenaamd ‘ figure of eight’.

Bij mannen zijn witte, soms glanzende plekken te zien op de huid rondom de geslachtsdelen en de huid voelt strak aan. Soms zijn er bloeduitstortingen te zien (doordat de huid kwetsbaar is) en vaak is er ook jeuk. Soms is er pijn, deze pijn kan tevens bij het plassen of bij de ontlasting voorkomen.

De diagnose lichen sclerosus kan meestal worden gesteld op het klinische beeld (lichamelijk onderzoek) waarbij geen biopt nodig is.

Behandeling bestaat uit chronisch, levenslang, smeren met een sterkwerkende corticosteroïd (hormoon-) zalf, ondersteund met een invettende zalf.

Een verwijdings- of introïtusplastiek kan het probleem bij de penetratie oplossen. Soms is hierna nog aanvullende bekkenfysiotherapie nodig, meestal is er door de vaak pijnlijke penetratie een overactieve bekkenbodem ontstaan.